Czernina

Kościół p.w. św. Wawrzyńca

Kościół parafialny §w. Wawrzyńca, wzmiankowany w 1305 r. Obecny gotycki wzniesiony ok. 1400 r., powiększony o wieżę w końcu XVI w., restaurowany w pocz. XX w. i w 1957 r. Orientowany, murowany, oskarpowany, jednonawowy, z kwadratowym prezbiterium, z wieżą od zachodu. Nad nawą sklepienie krzyżowo-żebrowe, nad prezbiterium gwiaździste. We wnętrzu gotycki tryptyk z 1514 r., ze sceną Koronacji Matki Boskiej w części środkowej, renesansowe ambona i chrzcielnica z l. pół. XVII w., a na ścianach liczne nagrobki rodziny Stoschów z końca XVI i pocz. XVII w. Na najstarszym nagrobku pary małżeńskiej (zm. 1561 i 1577) podpisany jest jako kamieniarz Walter Hoffmann z Legnicy.

• Tekst pochodzi z portalu Wratislaviae Amici.

Opis w opracowaniu Hansa Lutscha

• Epitaph für Baltasar Stosche von Montschitz zor Tschirne † 1561 und seine Hausfrau Hedwigis, geborene Glaubisse † 1577. Wandaufbau nach der Grundform im Gepräge der Frührenaissance. Im Mittelfelde kniet die Familie des Verstorbenen unter dem zum Weltgericht erscheinenden Heilande; der kleine Aufbau darüber zeigt Gott Vater. Gefertigt von Valten Hofman, Steinmetz zur Liegnitz. Originelle Kapitelle der das Gebälk stützenden 3/4-Säulen.
• Epitaph, dem vorigen verwandt, für Alexander Stosche, Goren genannt, von Muntschitz † 1567. Der Verstorbene kniet unter dem in den Wolken erscheinenden Heilande, zur Seite ein türkischer Krieger.
• Epitaph für Melchior von Niebelschitz zu Gleinitz und Elgith † 1573 und seine 1565 verstorbene Hausfrau. Das Mittelfeld stellt den Auferstandenen in ungefüger Ausführung dar.
• Großartiges Epitaph für Loslau von Stosch auf Großen-Tschirnau † 1582. Aufbau nach der Grundform in edlen Verhältnissen, wie die oben aufgezählten ebenfalls aus Sandstein. Es zeigt in einer architektonisch eingerahmten Nische den Verstorbenen, einen ritterlichen Jüngling, dargestellt als Rundfigur - vgl. das Denkmal für Herzog Karl Christoph von Oels, + 1569 in der dortigen Schlosskirche -, zu Seiten die Gewandfiguren Glaube und Hoffnung; kleinere Figuren sind auch sonst am Denkmal aufgestellt.
• Bedeutendes Epitaph für Herrn Balthasar von Stosch auf Großen-Tschirnaw † 1600 und seine ebenfalls 1600 † Hausfrau Hedwigis, geborene Nostitzin; aus Sandstein, Serpentin (zu den Säulen) und Alabaster zu den zahlreichen Reliefdarstellungen; aufgebaut nach der Grundform in etwas verzerrten schwerfälligen Verhältnissen, und manirirten Einzelformen. Ursprünglich bemalt.
• Bedeutendes Epitaph für den Capitaneus regius Caspar ab Stosch († um 1630); von edlerem Aufbau in der Weise der spätesten Renaissance - vgl. der Elisabethkirche zu Breslau; mit liebenswürdig gezeichneten Engeln und allegorischen Figuren.
• Sechs Grabsteine aus der zweiten Hälfte des XVI. Jahrhunderts, zwei für Frauen, drei für Ritter; einer auf die 14 Wochen alte "Jungfrau" Anna, Töchterlein des Herrn Balthasar von Tschosch auf Grostzierschnau † 1589.
• Inschrifttafel auf Balthasar von Stosch (vgl. oben), von zwei in mittelstarkem Flachrelief dargestellten Engeln gehalten, nebst Wappen und reizvollem Kartuschen werk der späten Renaissance; eine der besten Schöpfungen des ausgehenden XVI. Jahrhunderts. Über dem Turmportal aufgestellt.

Wyciąg z inwentaryzacji hrabiego Hoverdena

• 1557. Stosch, Alex., gen. Goren auf Mundschütz.
• 1559. Stosch, Anna, Tochter des Balth. St., Kind.
• 1561. Stosch, Balth. v. Mundschütz zur Tschirne.. u. Frau.
• 1561. Stosche, Hedwig geb. Glaubissen.
• 1573. Niebelschutz, Anna geb. Diebitsch, gest. 1565.
• 1573. Niebelschutz, Melcher v., zu Gleinitz u. Ellguth.
• 1577. Stosch, Hedw., geb. Glaubitzen.
• 1582. Stosch, Laslaw v., auf Grossen Tschirnaw.
• 1589. Stosch, Balth. v., auf Gr. Tschirnaw.
• 1600. Bartsch, Casp., Rechtsfreund zur Gr. Tschirn.
• 1600. Stosch, Balth. v., auf Gr. Tschirnau, Trubisch etc.
• 1600. Stosch, Hedwig, geb. Nostizin.Frau des Balthas. v. St.
• 1627. Stosch, Casp. v., auf Gr. Tschirne u. Elgot.
• 1630. Schade, Marj., geb. Jander, Amtmannin.
• 1714. Langer, Matthaeus, Kaiserl. Zoll-Einnehmer.
• 1778. Niebelschütz, Hans Wolff v., auf Ob.-Ellgoth etc.
• 1780. Studnitz, Joh. Magd., Fräul. v.
• 1783. Stosch, G. H. Ludw., Frhr. v.
• 1793. Stosch, E. A. Jul., Frhr. v., Knabe.
• 1798. Heyligenstedt, B. S. Marj. v., geb. Bar. v. Stosch.

Płyta nagrobna Balthasara von Stosch † 1561

Płyta nagrobna Balthasara von Stosch und Mundschütz zur Tschirne, zmarłego w 1561 roku

Płyta nagrobna Hedwig von Stosch † 1887

Płyta nagrobna Hedwig von Stosch zd. von Glaubitz, żony Balthasara von Stosch, zmarłej w 1561 roku.

Płyta nagrobna rycerza z rodziny von Stosch

Płyta nagrobna mężczyzny w stroju rycerskim pochodzącego z rodziny von Stosch, zmarłego w XVI wieku.

Płyta nagrobna rycerza z rodziny von Stosch

Płyta nagrobna mężczyzny w stroju rycerskim pochodzącego z rodziny von Stosch, zmarłego w XVI wieku.

Płyta nagrobna Hedwig von Stosch † 1600

Płyta nagrobna Hedwig von Stosch zd. von Nostitz, żony Balthasara von Stosch, zmarłej 9 stycznia 1600 roku.

ANNO 1600 DEN 9 IANVARY IST IN GOT SELIG ENTSCHLAFEN DIE EDLE VIEL EHRTVGENTSAME FRAW HEDEWIGIS GEBORNE NOSTITZIN AVS DEM HAVSE . . . . .SCHES AVF GROSSEN TSCHIRNAW FRELICH HAVSFRAW DER GOT GENEDIG SEIN WOLLE

Epitafium Balthasara von Stosch i jego żony Hedwig

Epitafium Balthasara von Stosch von Mundschütz zur Tschirne, zmarłego tydzień przed świętym Stanisławem 1561 roku w wieku 66 lat oraz jego żony Hedwig zd. von Glaubitz, zmarłej 24 stycznia 1577 roku.

1561 IAR MIT WOCH VOR S
STANISLAV IST DER EDLE VND
ERENTVESTE BALTAVSAR STOSCHE
VON MVNTSCHITZ ZVR TSCHIRNE
IN GOT VORSCHIEDEN SEINES
ALTERS AM 66 IOR DEM GOT
GENEDIG SEI

ANNO 1577 DEN 24 IANVARY
IST DIE EDLE VIELTVGENSAME
DRAV HEDEWIGIS GEBORNE
GLAVBISSEN VON DER KLEINEN
TSCHIRNE BALTASERS
EHLICHE HAVSFRAV DER GOT
GENEDIG SEI.

Epitafium Caspara von Stosch † 1627

Epitafium Caspara von Stosch z Czerniny i Ligoty, zmarłego 15 listopada 1627 roku w wieku 57 lat.

AETERN. MEMOR. S.
HOSPES ADUSTA
LEGE MONUMENTUM
MAGN. GENEROS. DN.
CASPARIS A STOSCH
MEGATSCHIRN ELGOT
SUL. K. KATSCHK GRABEN
SAL. SCH. WIR SEV. MINOR
TOPARCHAE:
QUI MAJORUM GLORIAM
AT QUAVIT. ORNAVIT
PIETATE VIRTUTE
LITERIS PEREGUI
NATIONE:

TSCHIRNAM PATERN. TUTAVIT
FACULTATES ET FORTUNAS
SOLERT, AMPLIFICAVIT
IN CURSU TANDEM HONORUM
QUIMAM DEO RESIGNAVIT
GLOGAE SIL. XVI SEPTIM
CORPUS TUMULO GENTILIC
TSCHIRNAE MANDAVIT
D. XV. NOVEMB. A. MDCXXVII
AET. ANN LVII MENS VII
FILII SUPERSTIT
DAVID - GOTFRID ALEXAU
DER ET BALTH FRIDRIC
PARENTI MERIT

Epitafium Laslava von Stosch † 1582

Epitafium Laslava von Stosch z Czerniny Górnej, zmarłego 12 maja 1582 roku.

Epitafium Balthasara von Stosch † 1567

Epitafium Balthasara von Stosch z Czerniny Górnej, zmarłego 4 kwietnia 1567 roku.

. . . . . DEN 4 APRIL IST IN GOT
ENTSCHLAFFEN DER EDLE GESTRENGE
. . .ESIE WOLBENAMBTE HERR BALTHASAR
SCHAFF GROSEN TSCHIRNAW TRVBISCH
ELGAT VND SYLKAW SEINES ALTERS IM
IARE GOT VORLEY IM SAMBT VNS ALLEN EINE
FROLICHE AVFFERSTEHUNG ZVM EWIGEN LEBEN

Epitafium Melchera von Niebelschütz i jego żony Anny

Epitafium Melchera von Niebelschütz, zmarłego 20 grudnia 1573 roku oraz jego żony Anny zd. von Diebitsch z Naratowa, zmarłej w 1565 roku.

Anno 1573 Den 20
Decembris Ist In Gott
Entschlaffen Der Edle wol
ehrenveste Melcher von Nie
belschitz zu . . . . . vnd Elgithe

A° 1565 Sonob. vor
Ist in Got Entschlafen Frav
Anna Geborne Diebitschin * v *
Narten Melcher * v * Biebelsch
itze Havsfraw got genode

Epitafium Martina Schadensa i jego dwóch synów

Epitafium na zewnątrz kościoła Martina Schadensa, zmarłego 15 sierpnia 1630 roku oraz jego dwóch synów: Gottfrida - zmarłego w wieku 1 roku i 19 tygodni oraz Martinusa, zmarłego mając zaledwie 4 tygodnie.

A° 1630 den 15 aug: morgends auf 2 Ist in Gott
Selig entschlaffen die erbare viel ehrentugendtreiche
Frau MARIANA IANDERIN, Dess ehrent und woll
benabte Herne MARTIN SCHADENS Ambtmans zur
grosse Tschirnaw * aufm niederhofe, hertz vielgehebte haus
fraw Ihres Alters 17 Jahr 24 wochen 1 tag welche
mit irem herrn gezenget, 2 Sohne der Erste Gottfride
Seines Alters 1 Jahr 19 wochen. der an der MARTINUS
Seines Alters 4 wochen da dieses sonlein den 12 Sept:
desselben Jahres umb 5 uhr dess morgendes, und da
den 20 Sept: vmb 5 uhr kegen abend der elteste Sohn
auch der mutter nachgefolget Gott verley ihns eine
selige ruhe, und eine froliche aufferstehung

Epitafium Balthasara von Stosch † 1600

Epitafium na zewnątrz kościoła Balthasara von Stosch, zmarłego w 1600 roku.

Epitafium Caspara Bartsch † 1600

Epitafium na zewnątrz Caspara Bartsch, zmarłego w wieku 44 lat 16 listopada 1600 roku. Wymienione są jego także dzieci, czterech synów oraz dwie córki.

ANNO 1600 DEN 16
NOVEMB: IST IN GOT SELIG
ENTSCHLAFFEN DER ERBAR
WOLWEISE HERR CASPAR
BARTSCH BVRGER VND
RATSFREUND ALLHIER ZVR
GROS TSCHIRN SEINES
ALTERS IM 44 IAR LIGET
ALHIR SAMBT 6 KINDER IN
BEGRABEN VNDER WELCHEN
4 SOHNE VND 2 TOCHTER
GEWESEN GOT VORLEIHE
IHNEN SAVBT ALLEN CHRIST
GLEVBIGEN EINE FROLICHE
AVFFERSTEHVNGK ZVM
EWIGEN LEBEN
AMEN

Epitafium Hansa Tschinke oraz jego żony Anny

Epitafium na zewnątrz Hansa Tschinke, zmarłego w wieku 50 lat 30 sierpnia 1622 roku oraz jego żony Anny zd. Adlof, zmarłej w wieku 73 lat 27 grudnia 1649 roku. Mieli 12 dzieci, w tym 9 synów oraz 3 córki a byli ze sobą w małżeństwie przez 26 lat.

ANNO 1622 DEM 30 AUGUSTI
MORGENS ZWISCHEN 3 VND 4 VHR
IST IN GOT SELIG ENTSCHLAF
FEN DER ERBARE HERR HANS
TSCHINKE DER LOBLICHEN
TUCHMACHER ZECHE GEWESNER
HANDWERCKSMEISTER ALHIR
SEINES ALTERS 50 IAHR IMEH
STANDHATER GELEBT 26 IAHR
DARINEN GEZEUGET 9 SOHNE
3 TOCHTER HERNACH ABER ANNO
1649 DEN 27 DEC DIE TUGEND
SAME FRAU ANNA ADLOFIN SEINE
EIHLICHE HAUSFRAV IHRS ALTERS
73 IAHR DENEN GOT EINE FRO
LICHE AUFERSTEVUNG ZUM EWI
GEN LEBEN VORLEIN
WOLLE AMEN

Epitafia w murze cmentarza

Epitafia w murze cmentarza.

Epitafium Matthiasa Langner † 1620

Epitafium Matthiasa Langner Seniora, zmarłego w sierpniu 1620 roku. Wymieniona jest druga jego żona Adolfina zd. Dinner.

Epitafium Dorothe Gerber † 1871

Epitafium Dorothe Gerber zd. Scholt, zmarłej 15 października 1871 roku w wieku 75 lat.

Płyta nagrobna

Płyta z napisem: Die mit Thränen säen werden mit Freuden erndten.

Epitafium Carla von Lestroff † 1803

Epitafium Carla Rudolpha von Lestroff, urodzonego 29 września 1745 roku a zmarłego 27 sierpnia 1803 roku.

Epitafium Elisabeth Schkopp † 1820

Epitafium Elisabeth Schkopp zd. Briesen, urodzonej 29 września 1751 roku a zmarłej 28 listopada 1820 roku.

Kaplica na przykościelnym cmentarzu

Kaplica na przykościelnym cmentarzu, na której ścianach znajdują się barokowe epitafia, a przed nią na ziemi oraz oparte o nią leżą zarówno epitafia jak i płyty nagrobne.

Epitafia barokowe na południowej ścianie kaplicy

Epitafia znajdujące się na południowej ścianie kaplicy.

Epitafium Hansa von Niebelschütz i jego żony Christiany

Epitafium na którym wymieniony jest Hans Wolff von Niebelschütz oraz jego żona Christiana Sophia zd. von Studnitz. Inskrypcja jest bardzo zwietrzała i w dużej części niemożliwa do odczytania, dlatego nie wiadomo czy chodzi tutaj o Hansa czy jego żonę.

Epitafium Gothardta von Stosch † 1783

Epitafium Gothardta Heinricha Ludewiga von Stosch z Ligoty Górnej, urodzonego 28 czerwca 1781 roku a zmarłego 14 marca 1783 roku.

Górna część inskrypcji brzmi następująco:
Hier ruhen
die entseelten Gebeine
des
Godhardt Heinrich Ludewig
Freyhern von Stosch
aus dem Hause Ober Elguth
geb. 1781. d. 28. Juny. Starb 1783. d. 14. Martz.

Epitafium Hansa von Niebelschütz oraz jego żony Christiany

Epitafium na którym wymieniony jest Hans Wolff von Niebelschütz oraz jego żona Christiana Sophia zd. von Studnitz. Inskrypcja jest bardzo zwietrzała i w dużej części niemożliwa do odczytania, dlatego nie wiadomo czy chodzi tutaj o Hansa czy jego żonę. Możliwym było odczytanie daty, prawdopodobnie śmierci, a mianowicie 14 luty 1744 rok.

Epitafia na północnej ścianie kaplicy

Epitafia znajdujące się na północnej ścianie kaplicy.

Epitafium Christiana Nerrsicha † 1808

Epitafium Christiana Nerrsicha, urodzonego 6 lutego 1735 roku a zmarłego 11 kwietnia 1808 roku. Był on przez 45 lat i 2 miesiące kantorem i organistą w tutejszym kościele.

Epitafium NN osoby

Barokowe epitafium NN osoby z prawie całkowicie zatartą płytą inskrypcyjną uniemożliwiającą jakiekolwiek jej odczytanie.

Epitafium NN osób

Barokowe epitafium z bardzo zniszczoną przez erozję płytą inskrypcyjną, z której można wyczytać wyrwane z kontekstu imiona lub nazwiska: Johann Ganesi, Marika Elisabeth zd. Bernhard, Rosina Johanna zmarła w 1715 roku.

Epitafium Hansa von Niebelschütz † 1704

Znajdujące się na zachodniej ścianie kaplicy barokowe epitafium Hansa Wolffa von Niebelschütz, zmarłęgo 27 sierpnia 1704 roku.

Epitafium Hannsa von Niebelschütz † 1757

Znajdujące się na zachodniej ścianie kaplicy barokowe epitafium Hannsa Wolffa von Niebelschütz, pana na Ligocie Górnej, urodzonego 8 lutego 1715 roku a zmarłego 13 listopada 1757 roku.

Płyty nagrobne i epitafia

Płyty nagrobne oparte o mur kaplicy oraz epitafia leżące na ziemi przed nią.

Epitafium NN osoby

Barokowe epitafium leżące w trawie przed murem kaplicy. Inskrypcja bardzo zwietrzała i niemożliwa do odczytania.

Płyty nagrobne leżące przed kaplicą

Płyty nagrobne leżące w szeregu na ziemi przed kaplicą.

Płyta nagrobna Johanny von Stosch † 1808

Płyta nagrobna Johanny Elisabeth von Stosch zd. von Niebelschütz, urodzonej 9 grudnia 1742 roku a zmarłej 17 grudnia 1808 roku.

Płyta nagrobna Ernsta von Stosch † 1793

Płyta nagrobna Ernsta Augusta Juliusa von Stosch z Ligoty Górnej, urodzonego 21 maja 1784 roku a zmarłego w wieku 9 lat 8 grudnia 1793 roku.

Płyta nagrobna Carla von Lestwitz † 1803

Płyta nagrobna Carla Rudolpha von Lestwitz z Czerniny Górnej, urodzonego 9 września 1745 roku a zmarłego 9 sierpnia 1803 roku.

Płyta nagrobna z napisem

Płyta nagrobna z napisem Seelig in Ewigkeit.

Płyta nagrobna NN osoby

Płyta nagrobna NN osoby. Bardzo trudna do odczytania. Możliwym było odczytanie daty urodzin i śmierci a mianowicie * 9 lipiec 1797 oraz † 29 kwiecień 1798.

Płyta nagrobna proboszcza † 1803

Płyta nagrobna tutejszego proboszcza o imieniu Eugen, zmarłego 13 stycznia 1803 roku.